W Kalifornii odnotowano pierwszy od 5 lat przypadek dżumy. Jakie jest prawdopodobieństwo, że ją złapiesz?

W średniowieczu dżuma spowodowała dziesiątki milionów zgonów w Europie w serii epidemii znanych jako Czarna Śmierć. I choć jest to niezwykle rzadkie w czasach współczesnych, śmiertelna infekcja bakteryjna jest wciąż obecna – ale jak prawdopodobne jest, że ją złapiesz?

W tym tygodniu, Kalifornia zgłosiła swój pierwszy przypadek dżumy od pięciu lat. Pacjent, mieszkaniec okolic South Lake Tahoe, podobno wraca do zdrowia w domu. A w lipcu 15-letni chłopiec w zachodniej Mongolii zmarł na dżumę, którą zaraził się od zakażonego świstaka.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w latach 2010-2015 na całym świecie zgłoszono łącznie 3 248 przypadków, co spowodowało 584 zgony. Najbardziej dotkniętymi krajami były Demokratyczna Republika Konga, Madagaskar i Peru.

Raporty o dżumie mogą być przerażające – ale eksperci twierdzą, że w większości przypadków nie ma zbyt wielu powodów do obaw.

Co to jest dżuma?

Dżuma jest chorobą wywoływaną przez bakterię Yersinia pestis, która atakuje ludzi i inne ssaki. Istnieją trzy rodzaje dżumy: dżuma, posocznica i dżuma płucna.

Dżuma pęcherzykowa jest najczęstszą formą, stanowiącą ponad 80% przypadków w Stanach Zjednoczonych.

Mnóstwo zwierząt może zarazić się dżumą, w tym wiewiórki skalne, szczury drzewne, wiewiórki ziemne, pieski preriowe, wiewiórki, myszy, nornice i króliki. Zazwyczaj przenoszona jest ze zwierząt na ludzi, przy czym znacznie rzadsze są przypadki przenoszenia choroby z osoby na osobę.

Jak przenosi się dżuma?

Dżuma jest przenoszona przez pchły, które żyją na gryzoniach, zgodnie z US Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Ludzie zazwyczaj dostają dżumę lub posocznicę po ugryzieniu przez pchłę, która jest nosicielem bakterii.

Ludzie mogą również zarazić się chorobą podczas kontaktu ze zwierzęciem, które jest zakażone, co skutkuje dżumą lub dżumą septyczną.

W niektórych przypadkach ludzie mogą złapać dżumę pneumoniczną, gdy zakażona osoba kaszle, powodując rozprzestrzenianie się zakaźnych kropli. Jest to jedyny sposób rozprzestrzeniania się dżumy między ludźmi.

Koty i psy mogą zarówno prowadzić do zakażeń u ludzi. Koty są szczególnie podatne na zachorowania i zostały powiązane z kilkoma przypadkami dżumy u ludzi w USA za pośrednictwem kropli oddechowych w ostatnich dziesięcioleciach.

Jakie są objawy dżumy?

Kluczowym objawem dżumy są pęcherzyki: bolesne, obrzęknięte węzły chłonne w pachwinach lub pod pachami. Inne objawy obejmują gorączkę, osłabienie, kaszel i dreszcze.

Pacjenci z dżumą septyczną rozwijają gorączkę, dreszcze, skrajne osłabienie, bóle brzucha, wstrząs i ewentualnie krwawienie wewnętrzne. Skóra i inne tkanki, zwłaszcza na palcach rąk, nóg i nosa mogą sczernieć i obumrzeć.

Pacjenci z dżumą pneumoniczną – najcięższą postacią choroby – rozwijają gorączkę, ból głowy, osłabienie, zapalenie płuc, skrócenie oddechu, ból w klatce piersiowej, kaszel i czasami krwawy lub wodnisty śluz. Zapalenie płuc może spowodować niewydolność oddechową i wstrząs.

Jakie regiony są najbardziej dotknięte przez dżumę?

Dżuma została po raz pierwszy wprowadzona do Stanów Zjednoczonych w 1900 roku, ze statków parowych przewożących zakażone szczury. Ostatni miejski wybuch epidemii dżumy związanej ze szczurami w Stanach Zjednoczonych miał miejsce w Los Angeles w latach 1924-1925.

„Ryzyko odnosi się zarówno do częstości występowania dżumy, gdzie mieszkasz i rodzajów ekspozycji masz do gryzoni i pcheł,” Dr Erica S. Shenoy, dyrektor medyczny i zastępca szefa w Massachusetts General Hospital i asystent profesora w Harvard Medical School, powiedział CBS News w środę.

W Stanach Zjednoczonych, średnio siedem przypadków dżumy rocznie jest zgłaszanych do CDC z zachodniej części kraju, szczególnie na obszarach wiejskich. Arizona, Kalifornia, Kolorado, Oregon, Nevada i Nowy Meksyk są najbardziej dotkniętymi stanami, gdzie bakteria ta nie jest rzadkością.

Dr Robyn R.M. Gershon, profesor i dyrektor programowy w NYU School of Global Public Health, powiedział CBS News w środę, że tylko ludzie, którzy mieszkają w obszarze, w którym choroba jest powszechna, muszą być zaniepokojeni.

„Przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności można uniknąć kontaktu z potencjalnie zainfekowanymi pchłami”, powiedział Gershon. „Jeśli dojdzie do zakażenia, dostępne jest bardzo dobre leczenie za pomocą antybiotyków. Jedynym ryzykiem jest to, że infekcja nie zostanie szybko zdiagnozowana, co może prowadzić do poważniejszej choroby.”

Do tej pory w tym roku w Stanach Zjednoczonych odnotowano pięć przypadków. Znacznie większa część przypadków jest zgłaszana w częściach Afryki i Azji, ale można ją znaleźć na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Oceanii.

Jak leczy się dżumę?

„Zakażenia u ludzi są rzadkie,” Dr Gershon powiedział. „Większość z nich wraca do zdrowia, chociaż od czasu do czasu zdarzają się zgony związane z niektórymi cięższymi postaciami choroby.”

Wczesna diagnoza i leczenie są niezbędne do przeżycia i zmniejszenia przyszłych powikłań. Powszechne antybiotyki, takie jak streptomycyna, mogą zapobiec powikłaniom lub w niektórych przypadkach śmierci, jeśli są podawane wkrótce po wystąpieniu objawów.

Nieleczona dżuma pęcherzykowa lub posocznicowa może rozwinąć się w dżumę płucną, która rozprzestrzenia się do płuc. Typ pęcherzykowy ma współczynnik śmiertelności od 30% do 60%, według WHO.

Dżuma płucna, gdy pozostaje nieleczona, jest zawsze śmiertelna w ciągu 18 do 24 godzin.

„Kluczem dla klinicystów jest podejrzenie dżumy w pierwszej kolejności, uzyskanie odpowiednich próbek w celu postawienia diagnozy i rozpoczęcie leczenia jeszcze przed postawieniem diagnozy – jak tylko pojawi się podejrzenie, należy rozpocząć leczenie w trakcie oceny” – powiedział Shenoy.

Na chwilę obecną w USA nie ma szczepionki przeciwko dżumie, ale naukowcy badają kilka opcji, aby spróbować ją wyeliminować. Nie oczekuje się, że szczepionki będą dostępne komercyjnie w najbliższej przyszłości.

Jak mogę się chronić przed dżumą?

„Ważne jest, że osoby podejmują środki ostrożności dla siebie i swoich zwierząt domowych, gdy na zewnątrz, zwłaszcza podczas spacerów, wędrówek i / lub kempingów w obszarach, gdzie dzikie gryzonie są obecne,” California’s El Dorado County Public Health Officer Dr. Nancy Williams powiedział w tym tygodniu. „Ludzkie przypadki dżumy są niezwykle rzadkie, ale mogą być bardzo poważne.”

Niskie poziomy bakterii utrzymują się w niektórych społecznościach gryzoni, nie powodując znaczącego wymierania, co czyni chorobę trudną do pełnego wyeliminowania.

Eliminacja gryzoni jest kluczową metodą zapobiegania. Usuwanie miejsc gniazdowania – szczotek, skał, śmieci, drewna opałowego i ewentualnych zapasów żywności – wokół domów i miejsc pracy pomoże.

Jeśli natkniesz się na chore lub martwe zwierzę, nie dotykaj go osobiście, zwłaszcza bez rękawiczek. Skontaktuj się z lokalnym wydziałem zdrowia w sprawie utylizacji.

Używanie środka odstraszającego owady, który zawiera DEET może zapobiec ukąszeniom pcheł podczas biwakowania, wędrówek lub podczas innych zajęć na świeżym powietrzu.

Ważne jest również regularne leczenie pcheł u psów i kotów, a CDC radzi, aby nie spać w jednym łóżku ze zwierzętami, które swobodnie poruszają się po obszarach endemicznych.