Co powoduje spontaniczne dzwonienie w uszach?

To zdarza się każdemu. Nagle, bez żadnego ostrzeżenia lub widocznej przyczyny, w jednym lub obu uszach zaczyna dzwonić. Pozornie wysoki dźwięk, który może być czasem rozpraszający. Czasami trwa to tylko kilka minut, innym razem godzinami. Chcieliśmy się dowiedzieć, co powoduje to irytujące zjawisko i czy istnieją sposoby, aby mu zapobiec.

Krótki komunikat służby publicznej

Chcielibyśmy poinformować naszych czytelników, że jeśli doświadczasz dzwonienia w jednym uchu, które nie ustępuje (jednostronne szumy uszne), powinieneś zasięgnąć porady specjalisty medycznego, na przykład lekarza pierwszego kontaktu. Może on skierować Cię do audiologa, który specjalizuje się w szumach usznych. Jednostronne szumy uszne mogą być wynikiem czegoś poważniejszego niż sporadyczne szumy uszne, które opisujemy poniżej.

Jak słyszymy?

Zanim zrozumiemy jak i dlaczego pojawiają się szumy uszne, musimy wiedzieć jak słyszymy. Dokładniej mówiąc, musimy wiedzieć, w jaki sposób ucho przekształca wibracje w powietrzu w sygnały elektryczne, które nasz mózg przetwarza, a następnie interpretuje jako dźwięk. Zaczyna się to od ślimaka ssaków.

Ślimak ssaków ma dwa rodzaje komórek włoskowatych; zewnętrzne i wewnętrzne komórki włoskowate. Komórki te są co wykrywa następnie konwertuje wibracje lub ruch na sygnały elektryczne. Kiedy dźwięk dociera do ucha, powoduje wahania ciśnienia w uchu wewnętrznym. Ucho wewnętrzne wypełnione jest płynami, które ułatwiają przenoszenie tych drgań. Wibrują one w dół cienkiej, spiralnej struktury przypominającej trampolinę, zwanej błoną podstawną. Kiedy błona ta porusza się, nawet nieznacznie, jest to wykrywane przez wewnętrzne komórki rzęsate. Komórki te znajdują się na szczycie błony podstawnej. Kiedy wykrywają te wibracje, przekazują sygnały do mózgu za pośrednictwem nerwu słuchowego.

Pomimo że wibracje dźwiękowe podróżują sprawnie przez ciecz w uchu wewnętrznym, nie odbywa się to bez kosztów. Jeśli kiedykolwiek próbowałeś biegać w basenie lub w wodzie, wiesz, że jest to o wiele trudniejsze niż bieganie po lądzie, ze względu na lepkość i tarcie wody. To właśnie tutaj błyszczą zewnętrzne komórki włoskowate. Podobnie jak wewnętrzne komórki włoskowate, one również wykrywają ruch na błonie podstawnej. Jednak w przeciwieństwie do wewnętrznych komórek włoskowatych, są one zdolne do samodzielnego wytwarzania wibracji. Zamiast wysyłać wiązkę sygnałów do mózgu, co mogłoby go nadmiernie stymulować, ich zadaniem jest rozszerzanie się i kurczenie w czasie z wykrywanymi wibracjami. W ten sposób niwelują tarcie i wzmacniają dźwięk o współczynnik od 100 do 1000. Dzięki zewnętrznym komórkom włoskowatym nasza wrażliwość słuchowa zwiększa się o 40-60 dB (decybeli). Zwłaszcza w wyższych zakresach częstotliwości.

Co więc powoduje dzwonienie?

Kiedy zewnętrzne komórki włoskowate oddają energię z powrotem do wibracji, nazywa się to dodatnim sprzężeniem zwrotnym lub „sprzężeniem zwrotnym nasycenia”. Proces ten ma na celu wzmocnienie bardzo cichych dźwięków bardziej niż tych głośnych. W większości przypadków działa to świetnie, a Ty żyjesz dalej, nie zauważając niczego niezwykłego. Jednak systemy biologiczne nie zawsze są bezbłędne. Od czasu do czasu poziom wzmocnienia jednej lub więcej zewnętrznych komórek włoskowatych może ulec zaburzeniu, w wyniku czego cały system wpada w spontaniczną oscylację.

Gdy tak się dzieje, staje się to dla nas słyszalne (słyszymy to). Odbieramy to jako dzwonienie w uchu, lub „sudden-onset ringing tinnitus”. Jak w przypadku większości naszych systemów biologicznych, istnieje całkiem sporo homestatycznych mechanizmów kontrolnych (pętle ujemnego sprzężenia zwrotnego), które mają na celu skorygowanie problemu i pozbycie się nieprzyjemnych oscylacji. Nerwy, których zadaniem jest powiedzieć nerwowi słuchowemu i/lub komórkom włoskowatym, żeby przestały. Mechanizm ten potrzebuje około 30 sekund, aby zacząć robić swoje i wysyłać wymagane wiadomości, które tłumią dzwonienie. Po wysłaniu i odebraniu wiadomości, szumy uszne zaczynają zanikać. Reakcję tę można rozpoznać po tym, że często towarzyszy jej lekkie zmniejszenie wrażliwości słuchowej (szumy tła lub otoczenia stają się nagle cichsze), a następnie uczucie pełności w uchu. Zwykle trwa to około minuty, aby ten proces w pełni się zakończył.

Nasze uszy chodzą po linie przy silnym wietrze. Podczas gdy chcemy, aby wzmocnienie naszego ucha było wysokie, aby zmaksymalizować nasze słyszenie, nie chcemy również spontanicznych oscylacji, które towarzyszą zwiększonej czułości. Jeśli zatrzymasz się i pomyślisz o tym, to zadziwiające, że nasze mechanizmy regulacyjne działają na tyle dobrze, że dzwonienie nie zdarza się częściej. Ludzkie ciało jest bardziej zadziwiające niż to, za co je uznajemy.

Dlaczego Twój słuch jest gorszy podczas ziewania?

Mięśnie Twojego ucha emitują cichy dźwięk o niskiej częstotliwości, kiedy się kurczą. Kiedy ziewasz, mięśnie wokół ucha środkowego kurczą się (szczególnie tensor veli palatini). To powoduje tępy ryk od skurczu mięśni i jest również odpowiedzialny kliknięcie lub popping dźwięki można usłyszeć od rurki Eustachiusza otwarcia.

Gdy rurki Eustachiusza otworzyć, ciśnienie wokół nich idzie w dół. To obniżenie ciśnienia nie tylko powoduje, że dudnienie lub subtelne odgłosy ryku zmniejszają się, ale cały twój słuch jest tymczasowo zmniejszony, dopóki ziewanie się nie skończy i przewody Eustachiusza się nie zamkną.

Inne interesujące fakty:

• W idealnych warunkach akustycznych (w dźwiękoszczelnym pomieszczeniu o poziomie hałasu otoczenia 17 dB lub mniej) lekkie szumy uszne występują u 80 do 90% wszystkich dorosłych.
• Ryby nie mają uszu, ale mogą „słyszeć” zmiany ciśnienia w wodzie poprzez grzbiety na swoim ciele.
• Słuch nie wyłącza się podczas snu, mózg po prostu wycisza lub „ignoruje” wszystkie przychodzące dźwięki.
• Jedna trzecia dorosłych powyżej 65 roku życia cierpi na ubytek słuchu; jednak ponad połowa osób cierpiących na ubytek słuchu jest poniżej 65 roku życia.
• Twoje uszy zawierają ponad 25 000 wewnętrznych & zewnętrznych komórek włoskowatych.

Referencje & Cytaty:

Jan Schnupp, Israel Nelken and Andrew King (2011). Auditory Neuroscience.
Peng, AW.; Salles, FT.; Pan, B.; Ricci, AJ. „Integrating the biophysical and molecular mechanisms of auditory hair cell mechanotransduction”.
Nicolas-Puel C, Faulconbridge RL, Guitton M, Puel JL, Mondain M, Uziel A. „Characteristics of tinnitus and etiology of associated hearing loss: a study of 123 patients”. The international tinnitus journal 8 (1): 37-44
Daniel Schacter, Daniel Gilbert, Daniel Wegner (2011). „Odczuwanie i percepcja”. W Charles Linsmeiser. Psychologia. Worth Publishers. s. 158-159.
Simmons R, Stocking C, (2009). „Head, Neck, and Eye Movements That Modulate Tinnitus” (Ruchy głowy, szyi i oczu modulujące szumy uszne). Seminars in hearing 29: 360-371.
Manley GA, Popper AN, Fay RR (2004). Evolution of the Vertebrate Auditory System. New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-21093-8.

.